Klaus Regling in interview with Capital.gr (Greek version)

Συνέντευξη με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ESM Klaus Regling
Δημοσιεύθηκε στο Capital.gr στις 11 Σεπτεμβρίου 2018
Συνέντευξη: Μανώλης Καψής
Γλώσσα του πρωτοτύπου: η αγγλική


Ερ. Ανησυχείτε μήπως η κυβερνηςη μετά το τέλος του 3ου μνημονίου, μπορεί να θελήσει να καθυστερήσει η να αναβάλει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις; Αλλωςτε το 2019 ειναι χρόνια εκλογών στην Ελλάδα...

Απ. Κατ αρχάς η έξοδος της Ελλάδας απο το προγράμμα, ήταν σπουδαία νέα. Δείχνει οτι οι συχνά επώδυνες μεταρρυθμίσεις και προσαρμογές αποδίδουν θετικά αποτελέσματα. Η Ελλάδα μπορεί τωρα να αποτελέσει, μαζί με την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Κύπρο, την 5η χώρα που ήταν σε πρόγραμμα και έγινε success story. Εφόσον συνεχιστούν οι προσανατολισμένες στις μεταρρυθμίσεις πολιτικες. Επισης βλέπω τις εκλογές σαν ένα φυσιολογικό και καλοδεχούμενο γεγονός στις δημοκρατίες και όχι σαν πρόβλημα.

Μέρος της συμφωνίας για την έξοδο της Ελλάδας απο το πρόγραμμα- η τελευταία εκταμίευση των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ανακούφιση του χρέους- συνδέονται με τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις και τις μεταρυθμισεις που ανέλαβε η ελληνική κυβερνηςη να υλοποιήσει, έναντι των ευρωπαίων εταίρων της. Προφανώς περιμένουμε απο την Ελλάδα να ανταποκριθει σε αυτές τις δεσμεύσεις.

Ερ. Η ομιλία του Αλ. Τςιπρα στην Θεσσαλονίκη έστειλε το σωστό μήνυμα στις αγορές;

Απ. Οι αγορές θέλουν να βεβαιωθούν οτι η Ελλάδα παραμένει σε τροχιά προς μια βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία μεςα στην ζώνη του ευρώ. Το συμπέρασμα μου απο την ομιλία του πρωθυπουργού στην Θεσσαλονίκη ειναι οτι συνολικά, έδωσε αυτη την διαβεβαίωση. Ειναι πολυ σημαντικό αυτο που είπε οτι θα επιμείνει στους στόχους που συμφωνήθηκαν με τους θεσμούς. Γενικά ειναι κρίσιμο για την Ελλάδα να κάνει χρήση των εξαιρετικά ευνοϊκών προβλέψεων των δανείων του ESM, με τις μακροχρόνιες λήξεις και τα χαμηλά επιτόκια, ώστε να μειώσει το επίπεδο του χρέους και να συνεχίσει την μετατροπή, προς μια βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία, επιμένοντας στα συμφωνηθέντα πρωτογενή πλεονάσματα και εκπονώντας αξιόπιστους προϋπολογισμούς σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση. Ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να ενισχυθεί η δυναμική της ανάπτυξης, όπως θα κάνει η ανακοινωθείσα μείωση του εταιρικού φόρου εισοδήματος.

Ερ. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι αλλα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Τσιπρας, έχουν κατ επανάληψη πει οτι, αν και ψηφισμένη απο το κοινοβούλιο, η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού δεν θα εφαρμοστεί. Ειναι αυτο δυνατό; Η ειναι μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση που πρέπει να εφαρμοστεί ώστε να επιτρέψει την βιωσιμότητα του συστήματος, ανεξαρτήτως απο το μέγεθος του πλεονάσματος.

Απ. Όπως είπατε, το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε το 2017 ένα φιλόδοξο δημοσιονομικό πακέτο για μετά την λήξη του προγράμματος, και αυτο περιελάμβανε και την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού. Η ελληνική κυβερνηςη συμφώνησε στο περιεχόμενο του πακέτου με την Επιτροπή, την ΕΚΤ, τον ESM και το Δ.Ν.Τ. Αυτο το πακέτο ήταν σημαντικό για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM, που επέτρεψε σημαντικές εκταμιεύσεις και εκτεταμένα μέτρα ανακούφισης του χρέους. Τον Ιούνιο, με την ολοκλήρωση της 4ης και τελικής αξιολόγησης, η ελληνική κυβερνηςη δεσμεύτηκε να συνεχίσει την εφαρμογή όλων των βασικών μεταρυθμισεων που υιοθετήθηκαν απο το προγράμμα του ESM. Αυτήν την εβδομάδα οι θεσμοι θα ειναι στην Αθήνα γις την πρωτη μεταμνημονιακη αποστολή στα πλαίσια της ενισχυμένης επιτήρησης. Αυτο ειναι το σωστό πλαίσιο για να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για την υλοποίηση των δεσμεύσεων που εχει αναλάβει απο το παρελθόν η ελληνική κυβερνηςη.

Ερ. Αυτο πάντως ειναι ένα μέτρο που ακόμα και η φιλική προς τις μεταρρυθμίσεις Νέα Δημοκρατια θα υποστηρίξει...

Απ. Όταν πήγα στην Αθήνα, συναντήθηκα και με τον Προεδρο της Νέας Δημοκρατίας. Απο αυτές τις συναντήσεις γνωρίζω οτι εχει σαφή αντίληψη των δεσμεύσεων που εχει αναλάβει η Ελλάδα, οτι ειναι φίλο-μεταρρυθμιστής και οτι γενικά στηρίζει το πρόγραμμα. Αλλα όπως σημείωσα, η τρέχουσα αποστολή ειναι το σωστό πλαίσιο για να συζητηθεί αυτο το θέμα και οι θεσμοι θα συναντήσουν και τους εκπροσώπους της αντιπολίτευσης.

Ερ. Πιστεύετε οτι ειναι η σωστή στιγμή για την αύξηση του κατώτατου μισθού η ειναι πολυ νωρίς; Θα πλήξει ιςως την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας;

Απ. Η Ελλάδα δεν ειναι πλέον σε προγράμμα και συνεπώς αυτη ειναι κατα βάση μια απόφαση που θα λάβει η κυβερνηςη. Ομως, θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν όλοι οι σχετικοί παράγοντες και να ακολουθηθεί η σωστή διαδικασία διαβούλευσης. Η προσαρμογή των μισθών στα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, επέτρεψε την αύξηση της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα. Σαν οικονομολόγος συμβουλεύω γενικά οτι οι μισθοί πρέπει να αυξάνονται ακολουθώντας την παραγωγικότητα. Το γεγονός οτι οι μισθοί απο συνδέθηκαν απο την αύξηση της παραγωγικότητας στα χρόνια μετά την είσοδο της Ελλάδας στο ευρώ, ήταν ενας σημαντικός λόγος για τα προβλήματα που αντιμετώπισε αργότερα.

Ερ. Οι εργοδοτικές οργανώσεις ανησυχούν για τις επιπτώσεις που θα εχει η επεκτασιμοτητα των κλαδικών συμβαςεων και η επαναφορά των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων. Συμφωνείτε; Μήπως ειναι πολυ νωρίς για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας;

Απ. Να θυμηθούμε οτι οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας του προγράμματος του ESM, βοήθησαν σημαντικά στην μειωςη της υψηλής ανεργίας. Η Ελλάδα ειναι τωρα εκτός προγράμματος. Η κυβερνηςη εχει την δυνατότητα να αποφασίσει ελεύθερα και για τον κατώτατο μισθό, υπό την προϋπόθεση οτι οι αποφάσεις δεν θέτουν σε κίνδυνο τους γενικούς στόχους που συμφωνήθηκαν πριν απο την λήξη του προγράμματος.

Ερ. Τα επιτόκια στα ελληνικά ομόλογα και μετά την λήξη του 3ου μνημονίου, ειναι στα ύψη. Ο δανεισμός ειναι ακόμα πολυ ακριβός. Ορισμένοι πιστεύουν οτι η έξοδος στις αγορές ειναι ακόμα πολυ μακριά. Τι θα συμβεί όταν θα τελειώσει το μαξιλάρι των 24 δις;

Απ. Να μην ξεχνάμε οτι η Ελλάδα βγήκε στις αγορές οσο βρισκόταν σε προγράμμα, το 2014 και πρόσφατα, με την σημερινή κυβερνηςη. Το υψηλό μαξιλάρι καθησυχάζει, καθώς καλύπτει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για περίπου 2 χρόνια. Τα ελληνικά επιτόκια μπορούν να επιρεαστουν απο γεγονότα που ειναι πέραν απο τον έλεγχο της κυβερνηςης, όπως ειναι τα γεγονότα στην Τουρκία, στην Αργεντινή η οι ανησυχίες για την πορεία της Ιταλίας. Ομως αν κοιτάξει κανείς την καμπύλη των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, θα δει οτι τα επιτόκια αντικατοπτρίζουν και τις εσωτερικές εξελίξεις. Για παράδειγμα οι πρόσφατες δημοςιες εικασίες για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, οδήγησε σε υψηλότερα επιτόκια, ακόμα και αν αυτά υποχώρησαν λίγο αργότερα. Συνεπώς συμβουλεύω την ελληνική κυβερνηςη να κάνει οτι μπορεί ώστε να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στο βιώσιμο μέλλον της Ελλάδας. Αυτη ειναι η καλύτερη εξασφάλιση για την πρόσβαση στις αγορές.

Ερ. Μπορούμε να υποθέσουμε την παροχή μιας προληπτικής γραμμής υποστήριξης στο μέλλον; Δεν θα ήταν αυτός ενας πιο ασφαλής τρόπος για την χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας;

Απ. Πριν απο την έξοδο απο το προγράμμα, η ελληνική κυβερνηςη αποφάσισε οτι δεν θα ζητήσει μια προληπτική γραμμή υποστήριξης απο τον ESM. Επισης η Ελλάδα εχει ένα μεγάλο χρηματικό μαξιλάρι 24 δις ευρώ. Ετςι το αίτημα για την γραμμή υποστήριξης δεν ειναι στο τραπέζι. Φυςικα, κάτι αρχήν, όλες οι χώρες του ESM μπορούν να ζητήσουν να κάνουν χρήση των εργαλείων του ESM.

Ερ. Η πραγματική πρόκληση για την ελληνική οικονομία ειναι να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης σε βιώσιμη βάση. Ειναι δυνατόν αυτο, με την υψηλή φορολογία που επεβλήθηκαν λόγω των υψηλών πλεονασμάτων που συμφωνήθηκαν με τους δανειστές; Απ. Η φορολογία αυξήθηκε σημαντικά και αυτο μπορεί να φρενάρει την ανάπτυξη. Αυτο ήταν και το βασικό συμπέρασμα της ομιλίας του πρωθυπουργού στην Θεσσαλονίκη. Ετςι, συμφωνώ, οτι μειώσεις στην φορολογία ειναι ορθές αν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος, και αυτο μπορεί να συμφωνηθεί με τους θεσμούς. Ειναι μια απόφαση της κυβερνηςης που μπορεί να συζητηθεί με τους θεσμούς.

Ερ. Η Τουρκία και η Αργεντινή ενισχύουν τα επιχειρηματα ορισμένων οικονομολόγων, οτι χώρες που χρεοκοπούν, χρεοκοπούν μετά ξανά και ξανά. Ορισμένοι πιστεύουν οτι χρειάζεται ένα νέο και δραστικό κούρεμα του ελληνικού χρέους. Ειναι δυνατόν;

Απ. Δεν υπάρχει ένα προκαθορισμένο πρότυπο που υπαγορεύει οτι χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες ξανά και ξανά. Όλα εξαρτώνται απο τις πολιτικες επιλογές μετά το τέλος των προγραμμάτων. Ο καθοριστικός παράγων για την Ελλάδα θα ειναι να συνεχίσει να εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις και ορθές δημοσιονομικές και οικονομικές πολιτικες. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοι πιστεύουν οτι το ελληνικό χρέος ειναι βιώσιμο μετά τα πρόσθετα μέτρα ανακούφισης του χρέους απο το Γιούρογκρουπ του Ιουνίου. Επισης, να μην ξεχάσουμε, οτι υπάρχει η μακροπρόθεσμη δέσμευση του Eurogroup να συνεχίσει να βοηθάει την Ελλάδα, εφόσον παρουσιαστούν μεγάλα, μη προβλέψιμα προβλήματα. Αυτη ειναι μια υπόσχεση βοήθειας, που δεν εχει λάβει άλλη χώρα.