Klaus Regling interview with Ta Nea, January 2022 (Greek version)

Συνέντευξη με τον Κλάους Ρέγκλινγκ, Διευθύνοντα Σύμβουλο του ESM
Έκδοση Τα Νέα
Δημοσιεύθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2022
Συνέντευξη: Γεώργιος Παππάς
Γλώσσα πρωτοτύπου: Αγγλικά

Κε Ρέγκλινγκ, ο ΕΜΣ γεννήθηκε μέσα από την ευρωκρίση. Αν κοιτάξετε πίσω στη γένεσή του, πόσο κρίσιμη ήταν η κατάσταση στις αρχές της περασμένης δεκαετίας;

Επιτρέψτε μου να πάω λίγο πιο πίσω για να απαντήσω στην ερώτησή σας. Στην αρχική θεσμική αρχιτεκτονική της Οικονομικής και Νομισματικής μας Ένωσης (ΟΝΕ), δεν υπήρχε δανειστής έσχατης ανάγκης για τις χώρες της Ευρωζώνης. Εφόσον μια χώρα πληρούσε τα κριτήρια του Μάαστριχτ και είχε υιοθετήσει το ευρώ, ήταν αδιανόητο να χάσει την πρόσβαση στις αγορές.

Αυτό που θεωρούνταν αδιανόητο, συνέβη στις αρχές της περασμένης δεκαετίας. Πολλές χώρες της Ευρωζώνης δεν μπορούσαν να δανειστούν χρήματα στις αγορές και χρειάστηκαν επείγουσα χρηματοπιστωτική βοήθεια. Η κατάσταση έγινε πολύ σοβαρή. Ο μόνος θεσμός που υπήρχε εκείνη την στιγμή με εντολή να ενεργεί  - το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο  - δεν είχε αρκετά αποθέματα για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες των χωρών που είχαν επηρεαστεί.

Κάτι έπρεπε να γίνει για να υποστηριχτούν αυτές οι χώρες. Κατέστη αναγκαίο να ιδρυθεί ένα ταμείο για την κρίση που θα προσέφερε επείγουσα χρηματοδότηση στα μέλη του. Έτσι ιδρύθηκε, προσωρινά, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) το 2010. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) ακολούθησε το 2012. 

Από το 2012 ο ΕΜΣ έχει προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη σε αρκετές χώρες, την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Κύπρο. Η Ελλάδα ήταν η χώρα που χρειάστηκε την μεγαλύτερη σε διάρκεια βοήθεια και ήταν η δυσκολότερη περίπτωση για  τον ΕΜΣ. Έχετε μια ερμηνεία, γιατί;

Τα προβλήματα στην οικονομία της ήταν μεγαλύτερα, τόσο από  δημοσιονομικής πλευράς όσο και  εμπορικής καθώς και της απώλειας της ανταγωνιστικότητας. Οπότε και το μέγεθος και η διάρκεια των προγραμμάτων χρηματοδότησης, - το μεγαλύτερο που πραγματοποιήθηκε ποτέ στον κόσμο - ήταν επίσης μεγαλύτερο.

Έκτοτε η Ελλάδα έχει προχωρήσει πάρα πολύ. Και παρότι παραμένουν κάποιοι κίνδυνοι, η χώρα βελτίωσε την ανταγωνιστικότητά της, εκσυγχρόνισε το δημόσιο τομέα της, εξισορρόπησε το συνταξιοδοτικό και φορολογικό της σύστημα και ενίσχυσε τα δημόσια οικονομικά της. Ανέκτησε την πρόσβαση στις αγορές με ένα πολύ καλό επιτόκιο και τα κατάφερνε αρκετά καλά, μέχρι που την χτύπησε η πανδημία κορωνοϊού. 

Το κλειδί της επιτυχίας ήταν η παραμονή της χώρα στην Ευρωζώνη, από την οποία επωφελήθηκαν όλοι οι πολίτες της. Καταφέραμε να κρατήσουμε όλες τις χώρες στην Ευρωζώνη, πετυχαίνοντας τον ύψιστο στόχο μας. Εάν το ΕΤΧΣ και ο ΕΜΣ δεν είχαν δημιουργηθεί, και αν οι χώρες δεν είχαν αποταθεί σε αυτούς για τα προβλήματά τους, θα είχαν εξαναγκαστεί σε έξοδο και η Ευρώπη θα ήταν πολύ διαφορετική σήμερα. Αυτό απετράπη. 

Πόσο κοντά στην έξοδο από την Ευρωζώνη έφτασε η Ελλάδα το καλοκαίρι του 2015;

Εκείνη την εποχή, έμοιαζε ως μία πραγματική πιθανότητα. Τον Ιούνιο του 2015 η Ελλάδα ήταν πολύ κοντά στο χείλος του γκρεμού. Το ρήγμα μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και διεθνών πιστωτών ήταν πολύ μεγάλο. Το «Grexit» ήταν πολύ κοντά, αλλά είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που αποφεύχθηκε, χάρις και στον ΕΜΣ και το ευρωπαϊκό πλαίσιο που δημιουργήθηκε κατά την προηγούμενη κρίση, όπως σας προανέφερα.

Πως θα αξιολογούσατε την πορεία  της Ελλάδας μετά το τέλος του 3ου προγράμματος ;

Η ελληνική οικονομία τα πήγαινε καλά πριν το ξέσπασμα της πανδημίας. Η τάση ήταν αρκετά θετική. Αν και όλες οι ευρωπαϊκες χώρες υπέφεραν από τον κορωνοϊο, η Ελλάδα χτυπήθηκε παραπάνω, λόγω της εξάρτησής της από τον τουρισμό. Η κυβέρνηση προσέφερε ολοκληρωμένη και έγκαιρη υποστήριξη στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Χάρις σε αυτήν η Ελλάδα κατάφερε να ανακάμψει δυναμικά από την πανδημία με την μεγαλύτερη ετήσια αύξηση ΑΕΠ σε ολόκληρη την Ευρωζώνη την περασμένη χρονιά. Αλλά η πανδημία δεν τελείωσε, υπάρχει ακόμη κάποια αβεβαιότητα, πως θα εξελιχθεί και θα επηρεάσει την οικονομία.

Το «Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» προσφέρει μία ιστορική ευκαιρία για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, κάνοντάς της ανθεκτικότερη και εξοπλίζοντάς την με την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Η Ελλάδα είναι από τους μεγαλύτερους ωφελημένους του «Προγράμματος Επόμενης Γενιάς της ΕΕ» (NGEU). Το κλειδί, όπως και για όλες τις χώρες, θα είναι η εφαρμογή.

Η Ελλάδα, πέραν της πανδημίας, υποφέρει περισσότερο από άλλες χώρες της ΕΕ από τον πληθωρισμό και τις υψηλές τιμές στην ενέργεια, που επιβραδύνουν την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Θεωρείτε ότι η άνοδος του πληθωρισμού θα είναι προσωρινή;

Αυτό είναι κάτι που παρακολουθεί στενά η ΕΚΤ. Συμφωνώ με την άποψη της ΕΚΤ ότι η πρόσφατη άνοδος του πληθωρισμού είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα πρόσκαιρων παραγόντων, κυρίως της μεγάλης αύξησης των τιμών ενέργειας, μείωσης της προσφοράς και κάποιων αποτελεσμάτων βάσης. 

Το ζήτημα είναι, εάν υπάρξουν μεσοπρόθεσμα και δευτερογενείς επιπτώσεις από τις αυξήσεις μισθών. Βλέπουμε κάποια, τέτοια σημάδια στις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία, αλλά όχι ακόμη στην Ευρώπη.